Digitale toegankelijkheid van schoolwebsites: wat onderwijsorganisaties moeten weten voor 2025

We krijgen vanuit onderwijsorganisaties steeds meer vragen over digitale toegankelijkheid van schoolwebsites. In dit artikel willen we je informeren over de richtlijnen die vanaf juni 2025 gaan gelden, laten zien hoe de websites binnen je onderwijsorganisatie aan de toegankelijkheidseisen kunnen voldoen en wat de voordelen van een multisite zijn voor digitale toegankelijkheid.

Sinds 1 juli 2018 is het voor de overheid wettelijk verplicht om websites en mobiele applicaties toegankelijk te maken. Dit alles is vastgelegd in de Wet Digitale Overheid.

Vanaf 28 juni 2025 moet naast de (semi-)overheid ook het bedrijfsleven zich gaan houden aan toegankelijkheidseisen, enkele uitzonderingen daargelaten voor kleine bedrijven met een omzet van minder dan 2 miljoen euro per jaar en minder dan 10 personen. De wetgeving hiervoor komt vanuit Europa en is vastgelegd in de European Accessibility Act (EAA). Het doel: een inclusieve digitale samenleving.

Wat is digitale toegankelijkheid?

Digitale toegankelijkheid gaat erover dat je digitale producten zoals websites ontwerpt en ontwikkelt voor alle gebruikers, inclusief mensen met een beperking. Denk bijvoorbeeld aan gebruikers die slechthorend, doof, slechtziend of (kleuren)blind zijn.

Er zijn 4 principes die leidend zijn voor digitale toegankelijkheid:

1. Waarneembaarheid: zorg dat gebruikers de website kunnen ervaren en gebruiken met de voor hen beschikbare zintuigen. Denk bijvoorbeeld aan een omschrijving bij een afbeelding of ondertiteling van een video.
2. Bedienbaarheid: content op de website moet gevonden worden, ongeacht de fysieke mogelijkheden van gebruikers. Je moet een website dus niet alleen met een muis, maar ook met je toetsenbord kunnen bedienen.
3. Begrijpelijkheid: zorg dat gebruikers en tools de content van je website kunnen begrijpen en snappen hoe de website werkt. Dit kan onder meer door leesbare en begrijpelijke teksten te plaatsen. 
4. Robuustheid: zorg dat de inhoud betrouwbaar genoeg is om geïnterpreteerd te worden door verschillende technologieën, waaronder ondersteunende technologie zoals schermlezers.

WCAG-richtlijnen

De richtlijnen voor digitale toegankelijkheid zijn in 2008 gepubliceerd door het World Wide Web Consortium (W3C). De zogenoemde Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) beschrijven verschillende niveaus van toegankelijkheid (A, AA, AAA).

Om aan de wettelijke verplichtingen te voldoen is WCAG 2.1 niveau AA het gewenste niveau. Hieronder lichten we enkele belangrijke richtlijnen binnen WCAG 2.1 uit aan de hand van de eerder genoemde 4 principes van digitale toegankelijkheid. We geven ook voorbeelden die toepasbaar zijn op de schoolwebsite(s) van je organisatie.

1. Waarneembaarheid

• 1.1.1 Tekstalternatieven: zorg voor tekstalternatieven voor niet-tekstuele content, zoals afbeeldingen, video's en grafieken.
  Voorbeeld: een nieuwspagina met een foto van de directeur die een toespraak geeft, moet een beschrijving bevatten, zoals ‘Foto van de directeur tijdens de opening van het schooljaar’.

• 1.4.3 Contrast (minimum): de visuele presentatie van tekst en tekst op afbeeldingen moet voldoende contrast hebben met de achtergrond (minimaal een contrastverhouding van 4.5:1).
  Voorbeeld: als een schoolwebsite lichtblauwe tekst op een witte achtergrond gebruikt, moet dit worden aangepast naar een donkerdere kleur blauw voor leesbaarheid.

2. Bedienbaarheid

• 2.1.1 Toetsenbord toegankelijkheid: alle functionaliteiten moeten beschikbaar zijn via een toetsenbord, zonder dat een muis nodig is.
  Voorbeeld: op een schoolwebsite moeten formulieren, zoals een inschrijfformulier, volledig met het toetsenbord kunnen worden ingevuld, zonder dat de gebruiker een muis nodig heeft.

• 2.4.7 Zichtbare focus: Wanneer een gebruiker door de website navigeert met het toetsenbord, moet het focuspunt zichtbaar zijn (bijv. een omkadering van een link of knop).
  Voorbeeld: als een websitebezoeker met de tab-toets door een schoolmenu navigeert, moet duidelijk zichtbaar zijn welke knop of link momenteel geselecteerd is.

3. Begrijpelijkheid

• 3.1.1 Taal van de pagina: zorg dat de taal van de pagina is gespecificeerd in de code, zodat schermlezers de juiste uitspraak gebruiken.
  Voorbeeld: de HTML-code van een Nederlandstalige schoolwebsite moet aangeven dat de taal 'nl' is, zodat schermlezers Nederlands correct uitspreken.

• 3.3.1 Foutidentificatie: als een gebruiker een fout maakt, bijvoorbeeld bij het invullen van een formulier, moet de fout duidelijk worden aangegeven en begeleid worden met aanwijzingen hoe deze te herstellen.
  Voorbeeld: bij een aanmeldformulier op de schoolwebsite, als een veld zoals ‘telefoonnummer’ onjuist is ingevuld, moet een duidelijke foutmelding zoals ‘Voer een geldig telefoonnummer in’ zichtbaar zijn.

4. Robuustheid

• 4.1.2 Naam, Rol, Waarde: zorg ervoor dat alle interface componenten (zoals knoppen, invulvelden) de juiste naam, rol en waarde hebben in de code, zodat ondersteunende technologieën ze juist kunnen interpreteren.
  Voorbeeld: een inlogknop op de schoolwebsite moet als zodanig worden ontwikkeld, zodat een schermlezer 'Inlogknop' voorleest.

• 4.1.3 Statusberichten: Statusberichten, zoals het succesvol indienen van een formulier, moeten zonder tussenkomst van de gebruiker door ondersteunende technologie worden gemeld.
  Voorbeeld: Na het succesvol invullen van een contactformulier op een schoolwebsite, moet een schermlezer automatisch het bericht 'Formulier succesvol verzonden' voorlezen.

Dit is een selectie van de in totaal 78 richtlijnen binnen WCAG 2.1, waarvan er 30 onder niveau A, 20 onder niveau AA en 28 onder niveau AAA vallen.

Als onderwijsorganisatie met verschillende leveranciers voor schoolwebsites kan de nieuwe wetgeving omtrent digitale toegankelijkheid een flinke uitdaging zijn. Hoe ga je ervoor zorgen dat alle individuele websites voldoen aan de 50 toegankelijkheidseisen? Waar begin je?

Stappenplan om te voldoen aan WCAG 2.1 AA

1. Bewustwording en kennisopbouw: zorg dat er binnen de onderwijsorganisatie voldoende kennis is over WCAG 2.1 en de wettelijke vereisten voor digitale toegankelijkheid, bijvoorbeeld door het organiseren van een training.
2. Toegankelijkheidsaudit: doe een audit van de toegankelijkheid van de huidige websites binnen je scholengroep. Je kunt hier een expert voor inhuren, maar er zijn ook talloze tools te vinden zoals Wave en Axe.
3. Toegankelijkheidsverklaring: stel een toegankelijkheidsverklaring op waarin je uitlegt in hoeverre je websites voldoen aan WCAG 2.1-richtlijnen en welke stappen je nog plant om volledige toegankelijkheid te behalen.
4. Leveranciers: stem met je website leveranciers af wat zij kunnen doen om aan de richtlijnen van WCAG 2.1 te (blijven) voldoen.
5. Beleid: ontwikkel een toegankelijkheidsbeleid met stappen en richtlijnen die ervoor zorgen dat toekomstige digitale producten en diensten toegankelijk zijn en blijven. Leveranciers moeten zich aan dit beleid houden.

Hoe multisite schoolbesturen helpt bij digitale toegankelijkheid

Voor schoolbesturen met meerdere schoolwebsites helpt een multisite oplossing om WCAG 2.1-richtlijnen centraal te implementeren, beheren en uit te rollen. Een multisite is een netwerk van websites dat gebruikmaakt van dezelfde bouwstenen en functionaliteiten die op een centrale plek beheerd worden. Elke school heeft zijn eigen website, maar alle sites delen dezelfde bouwblokken.

Bij het ontwikkelen van een multisite wordt er een centraal thema gebouwd dat bestaat uit templates die voldoen aan de richtlijnen van WCAG 2.1. Elke nieuwe schoolwebsite die wordt opgezet met het thema voldoet automatisch aan alle toegankelijkheidseisen. Dit bespaart tijd en voorkomt fouten die kunnen ontstaan als elke school zelf verantwoordelijk is voor het ontwikkelen van een schoolwebsite.

Een multisite oplossing zorgt er daarnaast voor dat alle schoolwebsites dezelfde consistente designpatronen volgen die zijn vastgelegd in het centrale thema, dat werkt als een design systeem voor de organisatie waarin de regels voor toegankelijkheid vastliggen. Gebruikers ervaren op alle websites binnen de organisatie een logische structuur en toegankelijke functies.

Zodra er een wijziging komt binnen de richtlijnen van WCAG helpt een multisite erbij om de aanpassing centraal uit te rollen voor alle schoolwebsites. Geen handmatige updates door verschillende leveranciers, maar in 1 keer alles up-to-date voor alle websites binnen de onderwijskoepel.

Een multisite oplossing is een uitkomst voor onderwijsorganisaties die willen voldoen aan de wettelijke verplichtingen die vanaf juni 2025 gelden voor digitale toegankelijkheid. Dankzij multisite passen zij digitale toegankelijkheidseisen efficiënt en tegen lage kosten toe voor alle websites binnen de organisatie.

Wil je ontdekken hoe een multisite oplossing jouw onderwijsorganisatie kan helpen om in één keer te voldoen aan de digitale toegankelijkheidseisen die vanaf 2025 verplicht zijn voor schoolwebsites? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend adviesgesprek!